Parodontopatija je hronično progresivno zapaljenje potpornog aparata zuba (desni, zubni cement, alveolarna kost i periodoncijum) koje se karakteriše krvarenjem i povlačenjem desni, razgradnjom okolne kosti i ogoljavanjem zubnog korena, migracijom i rasklaćenjem zuba, a ako se ne leči u završnoj fazi i spontanim ispadanjem zuba. Uzroci nastanka parodontopatije su brojni i tu spadaju:
- loša higijena (taloženje zubnog plaka i kamenca)
- anatomske anomalije (teskoba zuba, dubok preklop, otvoreni zagrižaj)
- impakcija hrane (utiskivanje hrane između zuba)
- loše navike (žvakanje na jednoj strani vilice, disanje na usta)
- jatrogeni faktori (loše izrađene proteze ili mostovi)
- nasleđe
- opšte bolesti ( oboljenja krvi, dijabetes)
Lečenje parodontopatije je težak i dugotrajan proces a ishod zavisi prvenstveno od motivacije pacijenta da sačuva svoje zube i sarađuje sa lekarom. U početnom stadijumu bolesti primenjuju se konzervativne mere lečenja kojima se deluje na uzročne faktore kako bi se zapaljenjski proces zaustavio (uklanjanje zubnog kamenca i konkremenata, obuka u održavanju oralne higijene, ispiranje dezinficijensima, kiretaža parodontalnih džepova, primena antibiotika, korekcija anatomskih anomalija i izrada novih protetskih radova…). U lečenju uznapredovale parodontopatije moraju se uključiti i hirurške intervencije (gingivektomija, režanj operacija). Danas je hirurško lečenje parodontalnih oštećenja mnogo uspešnije jer se kombinuje sa aplikacijom PRP.
PRP (engl. „plateled rich plasma“) predstavlja preparat koji se dobija iz krvi putem posebnog postupka centrifugiranja a sastavljen je od krvne plazme u kojoj se nalazi veliki broj trombocita tj. krvnih pločica. Najveća vrednost ovog derivata je što je u njemu prisutna velika količina faktora rasta kao što su PDGF i TGF-β. Faktori rasta u organizmu imaju važnu ulogu u ponovnom obnavljanju oštećenih delova tkiva. Oni utiču na brže zaratanje rana, regeneraciju različitih vrsta ćelija, ubrzano popunjavanje koštanih defekata, povećanu gustinu koštanog tkiva itd. Zbog toga se preparati koji su bogati faktorima rasta koriste u raznim granama medicine: estetskoj medicini, ortopediji, plastičnoj hirurgiji kao i u stomatologiji.
Najbrži, najjednostavniji i najjeftiniji način za dobijanje velike količine faktora rasta je centrifugiranje krvi, tj. dobijanje „plazme bogate trombocitima“. Prednost PRP-a je što je to preparat koji se dobija iz sopstvene krvi pa nema rizika od prenošenja infektivnih bolesti ili alergijskih reakcija. Postupak se sastoji u uzimanju uzorka krvi od 10 ml koji se zatim tretira u specijalnoj centrifugi i za desetak minuta je PRP spreman za upotrebu.
Kod hirurškog lečenja parodontopatije, PRP se može koristiti samostalno ili u kombinaciji sa koštanim zamenicima i kolagenim membranama. Nakon hirurškog otkrivanja parodoncijuma najbitnije je da se ukloni zapaljenski izmenjeno tkivo iz koštanog defekta i sa površine korena putem kiretaže i skaliranja. Kada dođemo do zdrave kosti i zubno cementa, u ta oštećenja unosimo veštačku kost i PRP, prekrijemo zaštitnom membranom i ušijemo. Ako se PRP koristi samostalno, onda se aktivira calcijum hloridom ili goveđim trombinom čime dobije konzistenciju gela i lakše se aplikuje. Rezultati lečenja se prate periodičnim kliničkim pregledima i rendgenskim snimcima koji se upoređuju sa preoperativnim nalazom. Uvođenje PRP u hirurško lečenje parodontopatije dovelo je do postizanja mnogo boljih terapijskih rezultata i isključivanja vađenja zuba kao najčešće metode lečenja ove bolesti u prošlosti.
Osim u sklopu hirurškog lečenja, PRP se može koristiti i kao dodatak konzervativnoj terapiji parodontalnog oboljenja. Nakon uklanjanja zubnog kamenca i konkremenata i obrade parodontalnih džepova, na dno tih džepova se ubrizgava već spremljeni PRP, pacijent nastavlja sa ispiranjem hlorheksidinom u narednih 14 dana.
